ทำไมเวลา Brand พูดจึงดูไม่น่าเชื่อ?

บทความนี้จะพาไปใขข้อข้องใจในจิตวิทยาการโกหกที่เป็นรากฐานความไม่น่าเชื่อถือ…

เคยสงสัยบ้างมั้ยครับ เวลาที่เราดูโฆษณาหรือสื่อประชาสัมพันธ์ต่างๆ จากสินค้าบางอย่าง เราไม่รู้สึกวางใจต่อสิ่งๆนั้น แม้สิ่งที่แบรนด์หรือสินค้ากำลังพยายามจะบอกกับเรามันช่างฟังดูดี ดูน่าเชื่อถือ มีแต่ผลประโยชน์เจ๋งๆทั้งนั้นที่เราต้องชื่นชอบแน่ๆ

แต่ไม่เลย!ความเป็นจริงคือหลายๆครั้ง คุณอาจเคยรู้สึกเคลือบแคลงสงสัยว่าจริงเหรอ? หลอกล่ออยู่หรือไม่? มันใช่ตามที่พูดหรือเปล่า?

ที่พอจะบอกได้ชัดเจนที่สุดคงเป็นเรื่องผลประโยชน์ต่างๆ ที่เจ้าของสินค้านั้นได้รับหรือโอกาสทางการตลาดที่จะเปิดกว้างขึ้นหากมีคนสนใจ และติดตามคำโฆษณาที่แบรนด์ได้ให้ข้อมูลออกไปน้ำหนักของคำพูดจึงอาจจะดูเอนเอียงไปทางเข้าข้างตัวเองและความไม่จริงใจในการสื่อสารแบรนด์ที่เคยทำกันมาในอดีตก็เป็นอีกมูลเหตุนึงเช่นกัน…

ผมมีตัวอย่างซึ่งเป็นหนึ่งวิธีการที่แบรนด์มักจะใช้ในการทำประชาสัมพันธ์เพื่อเรียกความสนใจมาตั้งแต่ยุคสมัยโบราณและยังคงสืบทอดมาถึงวันนี้ และสิ่งนี้แหละที่ผมเชื่อว่าเป็นสาเหตุหนึ่งที่สะสมทัศนคติ ค่านิยมของคนในสังคมที่มีต่อแบรนด์และการโฆษณา ว่าเป็นวงการที่ชอบพูดความจริงด้านเดียว ส่วนด้านที่เหลือก็ซ่อนใว้ก่อนแล้วกัน

ผมเรียกมันว่า DESIGN แห่งการหมกเม็ด

จากภาพตัวอย่างด้านบน (แคมเปญนี้ไม่มีจริงนะครับ ใครที่หลง like comment share ไปแล้วห้ามทวงรางวัลนะครับ ) เราจะเห็นดีไซน์ที่ให้ข้อมูลที่ดึงความสนใจของผู้พบเห็นอย่างมากคือการได้เที่ยวฟรีถึงอังกฤษ

 แต่ถ้ามีเวลาพิจารณาซักนิดก็จะพบว่ามีเงื่อนใขที่ต้องทำอยู่ไม่น้อยเช่น like comment share

 แล้วถ้าดูอย่างรอบคอบอีกนิดก็จะเห็น *ดอกจันเล็กๆ ที่ระบุว่าต้องอยู่ภายใต้เงื่อนใขของบริษัทเท่านั้น

อันตรายของเงื่อนใขนี้คือมันจะเป็นอะไรก็ได้ เรากำหนดให้ผู้มีสิทธิ์ได้รับรางวัลเป็นคนที่มี 13 นิ้ว(มือนะครับ ไม่ใช่อย่างอื่น)ก็ได้ สิ่งเหล่านี้ที่แบรนด์มักจะทำอย่างผิดพลาด หลายครั้งเกิดเป็นกรณีพิพาทฟ้องร้องตามกฏหมายกันไป บางครั้งก็ไม่เป็นอะไร

แต่ในปัจจุบันนี้ผู้บริโภคเริ่มปรับตัวได้แล้ว เริ่มรู้เท่าทันสิ่งที่แบรนด์จะพูด อารมณ์เหมือนกับฟังหูใว้หู ทำให้วิธีการแบบนี้เริ่มใช้ไม่ได้ผล จนหลายๆแบรนด์ก็หลีกเลี่ยงที่จะทำอย่างนั้นแล้ว แต่ก็นั่นหละครับถึงแม้ทุกวันนี้แบรนด์จะดูจริงใจแค่ไหน ดอกจันจะใหญ่ขึ้นสักเท่าไหร่ ความน่าเชื่อถือที่ดูเหมือนจะไม่เต็มร้อยเวลาจะพูดหรือทำอะไรก็ยังเป็นเช่นนี้ต่อไปจากสิ่งที่ได้ทำกันมานานแล้วในอดีตจนเกิดเป็น perception ที่ยากจะแก้ใข

สำหรับในครั้งต่อไป ผมจะพยายามนำเรื่องราว แง่มุมต่างๆของการออกแบบที่อยู่รอบๆการใช้ชิวิตของผู้คนมาเผยแพร่เรื่อยๆนะครับ หากผิดพลาดประการใดต้องขออภัยและพร้อมน้อมรับทุกความเห็นครับ มาพูดคุยแลกเปลี่ยนกันได้เสมอ